Ülkemizde hala hazırda 1.000.000 ‘nu aşkın şirketimiz değişik sektörlerde faaliyet göstermekte olup bu sayısı ya her yıl yaklaşık 45.000 yeni şirket açılma yolu ile ilave olmaktadır. Ancak yeni açılan şirketlerin yanı sıra 50.000 ‘e yakın şirkette her yıl faaliyetlerine son vermektedir.
Açılan ve kapanan şirketler üzerinde nedenleri araştırdığımızda ise ekonomik sebeplerin dışında yönetsel karmaşa ve doğru yapılandırılmamış iş akışlarının da önemli bir etken olduğunu görmekteyiz.
Tamda bu noktada Aile şirketlerinin durumu karşımıza çıkmaktadır. En basit tabiri ile Aile Şirketi ‘Aile bireylerinin bir işletme faaliyetini yapmak üzere bir araya gelmesi’ olarak tanımlanmaktadır.
Yapılan araştırmalarda Dünya’da aile şirketlerin 2.kuşağa geçme oranı %30 ,3.kuşağa geçme oranı % 10 seviyelerinde iken kesin olarak net araştırmalar olmamasına rağmen bu oranın Ülkemizde ise bu oran 2.kuşağa %15 , 3.kuşağa % 3 seviyelerinde olduğu öngörülmektedir.
‘’Genel olarak baktığımızda her 10 şirketten yalnızca 3’ü 2.kuşağa devrolmaktadır.’’
Aile şirketlerinin kurumsallaşması çerçevesinde İş dünyasının fikir öncülerinden AlfredMarshall’in bir sözü vardır: “Bir işletmeyi dede kurar, baba büyütür, oğul tutar, torun sanat tarihi okur.”
Bunu merhum Türk işadamı Nejat Eczacıbaşı ise daha keskin olarak ifade etmiştir: “Türkiye’de şirketleri babalar kurar, oğulları yer, torunları batırır.” Şeklinde ifade etmiştir.
Ne Yapmalı?
Bir işletmenin, bünyesinde bulunan tüm faaliyetlerin kişilerin varlığına bağımlı olmadan sürdürebilmesini ve geliştirebilmesini sağlayan yapısal sürece kurumsallaşma denir. Şirketlerin, patron, lider yönetici ve önemli personele bağımlı olmadan faaliyetlerini sağlıklı bir şekilde yürütebilmeleri ve geliştirebilmeleridir. Kurumsallaşmanın temel amacı: – firmanın (patron, yönetici, kritik personel vb.) kişilerden ve onların “kendi becerilerine bağlı yöntemlerinden” bağımsız hale gelmesi ve sürekliliğinin sağlanmasıdır. – işletmenin önemli noktalarında insanın olmayacağı değil, fakat onlar olmadığında aksama yaşanmadan her şeyin aynen devam edebilmesi anlamına gelir.
İşletmelerin günümüz rekabet ortamında ayakta kalabilmeleri için verimliliklerini optimum düzeyde olması gerekmektedir. Bu açıdan bakıldığında çalışanların aile şirketlerin kurumsallaşması ve bu bir anlamda işletme başarısı için gerekli olmaktadır. Kurumsallaşma sürecini aşamalar noktasında baktığımızda ise;
1-Stratejik Planlama
Stratejik Planlama bir kurumda görev alan her kademedeki kişinin katılımını ve kurum yöneticisinin tam desteğini içeren sonuç almaya yönelik çabaların bütününü teşkil eder. Bu anlamda paydaşların ihtiyaç ve beklentileri, paydaşlar ve politika yapıcıların kurumun misyonu, hedefleri ve performans ölçümünün belirlenmesinde aktif rol oynamasını ifade eder. Bir stratejik plan aşağıda yer alan beş temel soruya verilen yanıtların yer aldığı bir rehber niteliği taşır.
Bazı işletmeler tepe yönetim tarafından belirlenen genel hedeflerin, bu hedeflerin gerçekleştirilmesine katkısı olacak yönetici ve astlara iletilmesi amacıyla formelyapısal dönüşüm sistemleri oluştururlar. Örneğin, bir işletmenin stratejik planı ilerki iki yıl içinde pazara üç yeni ürün sunmayı öngörüyorsa, bu hedeflerin gerçekleştirilmesi için organizasyonda araştırma/geliştirme, üretim, pazarlama vb. birimlerde çalışan bir çok kişinin faaliyeti gerekmektedir. Genel amaç stratejik planla belirlendikten sonra, bu amaca ulaşmak için gerekli faaliyetler fonksiyonlara dağıtılır.
Her organizasyonel birim kendi hedefleri doğrultusunda elemanları arasında görev dağılımı yaparak ve bu stratejik planın uygulanmasına yardım ederek, bu hedeflerin bireysel düzeyde belirlenme ve gerçekleştirilmesi sürecini yürütürler. Böylece, organizasyonun stratejik planları bireysel planlar/hedefler haline dönüşerek, genel amaçlarla bütünlük içinde gerçekleştirilmeye çalışılır.
Kurumsallaşma sürecinin en önemli evrelerinden olan hedefler belirlenerek planlanması faaliyeti, yukarıdaki örnekten de görüleceği gibi, işletmelerin stratejik planlama faaliyetleri ile yakından ilişkili olup, her iki sistemin etkinliği önemli ölçüde birbirine bağlıdır.
Devam edecek..
Kalın Sağlıcakla..
