Bursa’da yaşanan 1855 depreminde kırılan fayın yerinin belirlenmesi için Nilüfer Belediyesi ve Anadolu Üniversitesi’nin iş birliği ile çalışma başlatıldı. Manyas Gölü’nden başlayıp İnegöl’e kadar uzandığı varsayılan fayın belirlenmesi için 10 kişilik ekip özel üretim araçlarla Nilüfer’de araştırma yapıyor.
1855 Bursa depreminin izlerini araştıran Doğa Hareketleri Araştırma Derneği (DOHAD) Yönetim Kurulu Üyesi ve Jeofizik Mühendisi Doç. Dr. Oğuz Gündoğu, Manyas Gölü’nden başlayıp İnegöl’e kadar uzanan ve kentin içinden geçtiği varsayılan bir fay hattının olduğunu gözlemledi. Gündoğdu’nun bu görüşü üzerine Nilüfer’deki fay hatlarının araştırılması için, Nilüfer Belediyesi, Doğa Hareketleri Araştırma Derneği ile Anadolu Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Enstitüsü iş birliği ile Ürünlü’de çalışma başlatıldı. Yerli üretim özel bir arazi aracı ile sürdürülen çalışmalarda 10 kişilik ekip, 600 metrelik kablolar aracılığıyla yerin haritasını çıkartarak incelenmek üzere bir bilgisayarda arşivliyor.
“BU ÇALIŞMA BURSA’NIN TAMAMINDA YAPILMALI”
Çalışmalarla ilgili bilgi veren DOHAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Jeofizik Mühendisi Doç. Dr. Oğuz Gündoğu fayın belirlenmesi için üstün bir teknoloji kullandıklarını vurguladı. Yaklaşık bin metreden yansıma alacaklarının altını çizen Gündoğdu, “1855 yılında kırılan fayın yerinin belirlenmesi hususunda önemli bir çalışmaya başladık. MTA’nın diri fay haritası bu yakınlarda bitiyor. Bu tarafta ne olduğunu bilmiyoruz. Bu çalışma kentsel dönüşüm açısından da oldukça önemli. Bina yenilenebilir ama altınızdan fay geçiyordur haberiniz olmayabilir. Yeni bir şehir kuruyorsunuz. Fayın nerede olduğunu bilmezseniz tüm yaptıklarınız anlamsız hale gelir. Bu kırılmayı yapacak 7 büyüklüğündeki deprem riskinin sedimanların altında olduğunu düşünüyoruz. Gönül isterdi ki bu çalışma Bursa’nın tamamında yapılsın. Biz bu çalışmayı Nilüfer Belediyesi’nin sorumluluk sahasında yapıyoruz” dedi.
FAYIN VARLIĞI ARAŞTIRILACAK
Ekip şefi AÜ Yer ve Uzay Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Muammer Tün de bölgede 1855 yılında 2 büyük depremin meydana geldiğini hatırlatarak, “ Bu fayın varlığının gözlemsel olarak tespit edilmesi mümkün değil. Uluslararası literatürde geçerli yöntemle çalışma gerçekleştireceğiz. Her şeyden önce ‘Fay var mı?’ sorusuna cevap arayacağız. Umuyoruz ki bu fay çıkmaz. Geçmişteki raporlar ve depremlerin sahada meydana getirdiği yapısal hasarlar, bu bölgede bir fayın varlığını gösteriyor. 4×4 arazi aracı üzerine monte edilmiş 500 kilogramlık bir kütle var. Bunu 2 metre yükseklikten serbest düşmeye bırakıyoruz. Bu düşmeyle yerin altına enerji gönderiyoruz. Enerjiyi kaydederek, yer altındaki tabaka kalınlıklarını görmeye çalışıyoruz. Burada fay söz konusu ise bin metre derinliğe kadar bunu iki boyutlu olarak göreceğiz. İşlem yapılırken ortam gürültüsünün kesilmesi gerekiyor. Yaya trafiği bile bizim için önemli. Trafiği durdurmamız gerekiyor. Bu çalışmanın devamında fayı yakalarsak çalışmayı diğer ilçelerde de yapmamız gerekiyor” dedi.
DOHAD Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Agalday da “Bir süredir burada deprem öncü işaretlerini izleme istasyonlarımız bulunuyor. Bu çalışma sonucunda bulunacak fay hattına göre istasyonlarımıza GPS cihazları koyacağız. Bu cihazlar sayesinde yıllık kayma hızı ortaya çıkacak. Ayrıca iyonosferdeki değişimleri de takip edebileceğiz” ifadesini kullandı.
