Hava Kirliliği İle Mücadele Sürekli ve Etkin Olmalıdır!
Mart: Bursa’da Yerel Hava Kirliliği Ölçüm Ağı Kurulmalıdır
Tüm Yetkilileri Hava Kirliliği ile Mücadeleye Çağırıyoruz
BURSA- TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) Bursa Şubesi Bursa’daki hava kirliliği ve hava kirliliğine karşı çözüm önerine ilişkin basın açıklaması yaptı.
Açıklamayı yapan, MMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Mart, “Kış mevsimiyle bir yandan karbonmonoksit zehirlenmeleri, bir yandan da yaşanan hava kirliliği Bursa’yı ve özellikle büyümekte olan tüm kentlerimizi tehdit ediyor” dedi.
“Hava kirliliğinin önlenmesi için yapılması gereken çalışmalar, çoklu disiplinlerin uzmanlık alanına giriyor. Yakıt özelliğinden Petrol, Maden ve Kimya Mühendisliği; yanma sistemleri, emisyon nedeniyle Makina Mühendisliği, çevreye verdiği olumsuzluklar için Çevre Mühendisliği uzmanlık alanına girerken; hava şartlarının etkisi nedeniyle Meteoroloji Mühendisliği uzmanlık alanına giriyor” ifadelerini kullanan Mart, “Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve dolayısıyla İl Müdürlükleri, yerel yönetimler, üniversiteler de, sorunun ve çözümün paydaşları arasında yer alıyor. Ülke genelinde hava kirliliğinin önlenmesi sorumluluğu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ait. İllerde hava kirliliğinin önlenmesi çalışmaları, Valilik başkanlığında toplanan Mahalli Çevre Kurullarının aldığı kararlar ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün yapacağı denetim çalışmalarını kapsıyor” dedi.
HAVA KİRLİLİĞİNİN NEDENLERİ
Sanayi bölgelerinin yerleşim alanlarına yakın olmasının; egzoz emisyon ölçümlerinde kamusal denetimin piyasalaştırılmasının; doğalgaz fiyatlarındaki yükseklik nedeniyle vatandaşların kalitesiz kömüre hatta plastik de olmak üzere her tür yakıta yönelmesinin; kent giriş çıkışlarında kömür denetimlerinin olmamasının ve kente kalitesiz kömür girişi; devlet tarafından ihtiyaç sahiplerine ücretsiz ve kalitesiz kömür dağıtılmasının; karayolu taşımacılığında araç sayısının artmasının, araçların periyodik bakımlarını yaptırmadan trafiğe çıkmalarının hava kirliliğinin nedenleri arasında olduğunu söyleyen Mart, açıklamaya şöyle devam etti:
DEVLET ELİYLE KALİTESİZ KÖMÜR DAĞITIMI DURDURULMALIDIR
“İllerimizde satılan/dağıtılan yakıtlar kaynağında, transferinde ve satışında etkin olarak denetlenmelidir. İhtiyaç sahibi ailelere, 13 yılda 20 milyon tonu aştığı bildirilen bedelsiz kömür yardımında, dağıtılan kömürlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri bilinmemektedir. Bu olumsuzluğu ortadan kaldırmak adına tüm illerde yakıt analizlerinin sürekli ve doğru yapılabilmesi için çağdaş bir laboratuarla sürekli ölçümlerin yapılarak, kentlerimizde uygun emisyonlu yakıtların kullanımı sağlanmalıdır.
Dar gelirli vatandaşlara verilen kömür yardımı yerine, hava kirliliğinin en aza indirilmesi boyutunda bu bedel karşılığı doğalgaz yardımı yapılmalıdır.
HAVA KALİTESİ İZLEME İSTASYONLARI
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın “Hava Kalitesi İzleme İstasyonları Web Sitesi”nde ülke düzeyinde; 81 ilde, 133 noktada sabit, 2 adet seyyar ve 3 adet Uzun Menzilli Hava Kirlilik Ölçüm İstasyonuyla anlık olarak hizmet verilmektedir.
Bu ağ içinde Bursa’da 6 noktada (Bursa-Çukurca, Beyazıt Cd., Kestel, Kültürpark, Uludağ Üniversitesi, İnegöl) bulunan Hava Kirlilik Ölçüm İstasyonunda ölçümler yapılmaktadır. Ancak evlerde de yoğun olarak ölümlere yol açan ve yakma sistemlerinde eksik yanma sonucu ortaya çıkan karbonmonoksit ölçümleri, sadece Beyazıt caddesindeki istasyonda ölçülmektedir. Kültürpark ve Uludağ Üniversitesi’ndeki istasyonlarda PM10; İnegöl’deki istasyonda ise SO2 ölçümü yapılmamaktadır.
Partiküler madde konusunda özellikle İnegöl risk altında. Kentin tamamında çok yüksek partiküler madde kirliliği gözleniyor. Azot oksit kirliliği de yine Bursa’da risk oluşturacak düzeyde. Bursa’da yüksek hava kirliliği gerçekleştiği halde, buna karşı bir eylem planı yürürlüğe girmemiştir. Türkiye’nin havası en kirli kentlerinden olan Bursa’da Ulusal Sınır Değerlerinin 2, Dünya Sağlık Örgütü değerinin 5 katı üzerinde bir kirlilik bulunmaktadır.
Ülkemizde yalnızca SO2 ve PM10 tüm illerde ölçülürken, diğer klasik hava kirleticilerinin ölçüldüğü il ve istasyon sayısı sınırlı. Hükümet hava kirliliğini önleme konusunda ivedi olarak adım atmalı ve hava kirleticileri için DSÖ tarafından önerilen sınır değerlerin kullanılmasını sağlamak amacıyla yasal düzenleme yapmalıdır.
Kentimizde hava kirililiğinin azaltılması için öncelikle Akademik Meslek Odaların da katılımıyla bir Eylem Planı oluşturulmalıdır. Kentteki hava kirliliğinin gerçek durumunu ortaya koyabilmek için yoğun hava kirliliği olan bölgeler belirlenmeli, yeterli sayıda cihaz ile ölçümler yapılmalıdır. Bu plan kapsamında, gerekli durumlarda acil önlemlerin alınabilmesi için gelişmiş teknolojiyle düzenli işletilen, kalibre edilen “Yerel Hava Kirliliği Ölçüm Ağı” kurulmalıdır.
Ayrıca “Hava Kirliliği Ölçüm Ağı” sonuçları, kent merkezinde vatandaşların görebileceği şekil ve boyutta, elektronik duyuru panolarında ilanı sağlanmalıdır.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Kentlerdeki insanların sağlıklı bir yaşam sürmeleri için, hava kirliliği ile mücadele sürekli ve etkin olmalıdır. Hava kirliliğine alınacak önlemler arasında konutlarda ısı yalıtımını yapılması, enerji verimliliğinin sağlanması, ulaşımda başta raylı sistem olmak üzere toplu taşımanın yaygınlaştırılması ve özel araç trafiğinin azaltılması gerekir. 10 numaralı yağ kullanan özel halk otobüsleri trafikten men edilmelidir.
Sanayi kuruluşlarının ve merkezi sistemli konutların kazan daireleri denetlenerek tam yanma koşullarının sağlanması, ayrıca kazan operatörlerinin eğitilerek belgelendirilmeleri gerekmektedir. Özellikle görünür kirlilik yaratan bacalar, anında baca gazı analizleri; görünür kirlilik yaratan araçlar da, seyyar egzoz emisyon ölçümleri yapılarak sürekli olarak denetlenmelidir.
Hava kirliliğinin nedeninin yalnızca kömür kullanımına indirgenemeyeceğini, yetkililerin hava kirliliğini uzun vadeli çözümler yerine, mevsimlik politikalarla geçiştiremeyeceklerini, hava kirliliğinin temel nedeninin uzun yıllardır sürdürülen yanlış, çıkar ve ranta bağlı kentleşme ve Meslek Örgütlerinin görüşlerini dikkate almayan yanlış uygulamalar ve politikalar olduğunu bir kez daha vurguluyoruz.
Uzun vadede nihai ve etkin çözüm yolu olarak;
- Sanayide kirleten ve katma değer üretmeyen sanayi yapısından, nitelikli ve katma değeri yüksek teknoloji üreten sanayi yapısına geçmek.
- Ulaşımda olabildiğince raylı sisteme yönelmek ve tercih etmek.
- Isınma amaçlı olarak, temiz enerji türlerine yönelmek ve tercih etmek.
- Enerjiye olan ihtiyacı azaltmak, enerji verimliliğini arttırmak.
Sonuç olarak; Bursa risk altındadır ve hava kirliliği insan yaşamını tehdit eder boyutlara ulaşması an meselesidir. Başta Bursa Valiliği olmak üzere, tüm yetkilileri önerilerimizi dikkate almaya ve “Hava Kirliliği ile Mücadele”ye çağırıyoruz.”
