Başlık sizi şaşırtmasın. Bizde ortalama ömür 70 yaş iken, Hunza’da bunun iki katı.
Siyasetten uzak, ekonomik sıkıntısı olmayan, dolar çıktı-indisini yaşamayan bir ülke.
Bilim adamlarının dikkatini çeken bu ömür süresi onları araştırma yapmaya yöneltti.
İşte tam 140 -150 yıl yaşamalarının sırrı:
Hunzalar (veya Buruşaski), Pakistan’ın Gilgit-Baltistan eyaletinde Karakurum Dağları ve Hindukuş dağları’nın birleştiği bölgede Hunza, Nagar ve Yasin vadilerinde yaşayan tahmini 87,000 civarında nüfusa sahip, geçmişte Şaman şimdilerde ağırlıklı olarak İsmaili Müslüman olan bir etnik grup. Konuştukları dil ise izole bir dil olan Buruşaski dilidir.Yalnızca sözlü bir dil olan, edebiyatı bulunmayan Buruşaski, dil ailelerinin hiçbiriyle akrabalığı bulunmayan bir dildir. Hunza Türkleri, denizden 6 bin metre yükseklikte çok bol oksijeni olan bir bölgede yaşıyorlar…
Et ve baharatlı yemekleri çok ünlü olan bu Türkler ve sadece kendi ürettikleri sebze ve meyvelerini tüketiyorlar. Buz gibi temiz su içip kendi ekip biçtiklerini yiyorlar..
Neden bu kadar uzun yaşıyabiliyorlar?
Hunza Türkleri; Hunza vadisinde yaşayan dünyanın en ilginç topluluklarından biri. Ortalama yaşam süreleri ise 145 yıl…
Kanser ve diğer hastalıkların uğramadığı 100 yaşında hayatını kaybedene ise ‘genç öldü’ denildiği topluluk Hunza’lar
Pakistan’ın en kuzeyindeki Gilgit-Baltistan’a bağlı 200 kilometrelik Hunza vadisinde yaşayan Buruşo ve Vakhi halkları, 2 bin metrenin üzerindeki dağlık bölgelerde kışın gelmesiyle ülkenin geri kalanından aylarca izole halde yaşıyor.
Çoğunlukla sebze ve meyve tüketen bölge halkları, kış şartlarına dayanıklı dağ keçileri ve koyunlarıyla çiftleştirdiği evcil keçi ve koyunların yanı sıra bölgenin meşhur büyükbaş hayvanı yak (Tibet öküzü, Tibet sığırı) eti ile besleniyor.
Bu hayvanlardan üretilen doğal ürünler dışında bölgenin en meşhur ürünü ise kayısı ve kayısı yağı.
Hunza’da tüm yemeklerde tereyağı ve kayısı yağı kullanılırken, kayısı yemeklerin ayrılmaz bir parçasını oluşturuyor.
Dünyanın en yüksek 50 zirvesinden 17’sine ev sahipliği yapan bölgede, özellikle kış şartlarında Pakistan’ın hareketli siyasi gündemi ve dünyadaki gelişmelerden uzak yaşayan halkların doğal yiyeceklerle beslenmesi uzun yaşadıkları efsanesini oluşturuyor.
Hunza halkları ve 145 yaşına kadar uzanan sıra dışı yaşamları” makalesinde, Hunza’lıların uzun yaşamasının sırrı olarak, fakirlikten kaynaklı yemek niyetine meyve suyu içmeleri, sebze ve meyveleri kurutarak ya da çiğ yemeleri, haftada 1 gün oruç tutmaları ve bölgenin coğrafi yapısından geliyor.
Hunza’nın erkekleri, ileri yaşlarına rağmen tarım ve hayvancılıkla ilgilenmeye devam ederken boş zamanlarında ise buz tutan göl ve havuzlarda buz hokeyi oynuyor.
Günlük ayakkabılarıyla buz hokeyi oynayan erkeklerin yanı sıra gençler ve çocuklar da kıran kırana maçlar yapıyor. Takımlarda kız ve erkekler karışık olarak yer alıyor.
Okuma yazma oranının yüzde 77 olduğu bölge, Pakistan’da kız çocuklarının en yüksek seviyede eğitime katıldığı eyaletlerin başında geliyor.
Vakhi halkının ise Perslerle akraba olduklarına inanılıyor.
Bugün Vakhiler Pakistan dışında Afganistan, Çin, Tacikistan ve İran’da görülüyor.
İki halk da müzik ve dansa olan ilgilerini her yıl düzenledikleri festivallerle dünyaya duyuruyor. Müzikli eğlencelerde Türkiye’de de sıkça kullanılan zurna da çalınıyor.
Bu bölgede “Suranai” denilen zurnanın yanı sıra “Dadang” ve “Daamal” gibi vurmalı çalgılar, Orta Asya’ya özgü rebap ve dombra ile Güney Asya’ya özgü sitar gibi çalgılar da kullanılıyor.
Pakistan’ın genelinin aksine kadın çalgıcılara sık rastlanan Hunza’da eğlenceler de karışık yapılıyor.
Uzun yaşamın sırrı bu olsa gerek..
