Suriye’deki iç savaşın boyutlarını anlatan ve hafızalarda yer eden fotoğraf karelerinin benzerlerine, Rusya-Ukrayna savaşında da rastlanıyor. İşte 1 yılın geride savaştan kareler…
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen yıl 24 Şubat’ta sabahın erken saatlerinde televizyondan “Ukrayna’da özel askeri operasyon” başlattıklarını duyurdu.
Böylece Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşı başladı.
Başlattığı “özel askeri operasyonun” gerekçesini anlatan Putin, sözde ayrılıkçı yönetimlerin Rusya’dan askeri yardım talebinde bulunduğunu belirtti.
Rus askeri birlikleri, Ukrayna’nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinden Kiev yönetiminin kontrolündeki bölgelere, aynı anda Rusya sınırından Harkiv, Sumi ve Çernigiv bölgelerine, Belarus üzerinden Çernobil bölgesine giriş yaptı.
Kırım üzerinden de Herson ve Melitopol bölgelerine doğru asker çıkaran Rus ordusu, hava ve karadan asker sevk ettiği Kiev’i kuşatma altına aldı.
Rus ordusu, 28 Şubat’ta, nükleer ve hipersonik silahlarını içeren stratejik caydırıcı güçlerini özel savaş görevi durumuna geçirdi.
Savaşın ikinci ayında Kiev ve Çernigiv bölgesinden Rus askerleri geri çekildi.
Kiev yönetimi, birkaç gün sonra Rus askerlerinin çekildiği Buça ve İrpin şehirlerinde Rusya’yı katliam yapmakla suçladı. Rusya, iddiaların provokasyon olduğunu savundu.
Ardından Donetsk bölgesine bağlı Kramatorsk şehrindeki tren istasyonuna füze saldırısı düzenlendi. Saldırı sonucunda 50’den fazla kişi öldü, 100’den fazla kişi yaralandı. Ukrayna ve Rusya karşılıklı olarak birbirini suçladı.
Ruslar, ilk aylarda Berdyansk ardından Mariupol şehirlerini kontrolü altına alarak Ukrayna’nın Azak Denizi ile bağlantısını tamamen kesti.
Nisanda Ukrayna’nın doğusuna yoğunlaşan Ruslar, “Donbas’ı özgürleştirmek” amacıyla Donetsk ve Luhansk bölgesindeki bazı yerleşim yerlerini ele geçirdi ancak çok büyük ilerleme sağlayamadı.
Rus ordusu, Ukrayna’daki stratejik hedeflere yönelik sık sık uzun menzilli, yüksek hassasiyetli füzeler kullandı. ABD ve Avrupa ülkeleri, Ukrayna’ya silah desteğini artırdı. Rus ordusunun Ukrayna topraklarındaki ilerleyişi durma noktasına geldi.
Ukrayna güçleri de Rus ordusunun kontrolüne giren şehir merkezlerine saldırılar düzenlemeye devam etti. Rus ve Ukrayna ordusunun karşılıklı saldırılarında sivil kayıplar yaşandı.
Ukrayna’nın kuzeyindeki Sumi ve çevresi, haziranda yeniden Kiev yönetiminin kontrolüne girdi.
Güç toparlayan Ukrayna ordusu, eylülde ülkenin ikinci büyük şehri Harkiv’de saldırı düzenine geçtiğini duyurdu.
İzyum, Balakliya ve Kupyansk gibi büyük şehirlerin yanı sıra 300’den fazla yerleşim biriminin kontrolü Kiev yönetimine geçti. Rusya, bu bölgelerden çekildiğini açıkladı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ordusunun karşı saldırıya geçtiği dönemde yaklaşık 6 bin kilometrekare toprağın Ruslardan alındığını söyledi.
Zelenskiy’in verdiği son bilgilere göre ise savaş boyunca Rus güçlerince ele geçirilen 1800’den fazla yerleşim yerinde Ukrayna kontrolü tekrar sağladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayelerinde 22 Temmuz’da Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında dünyadaki olası bir gıda krizini önleyecek “Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi” imzalandı.
Putin, 21 Eylül’de kısmi seferberlik ilan etti. Seferberlik yoluyla 300 bin Rus vatandaşı, Ukrayna’da savaşmak üzere askerlik hizmetine alınırken bazı kesimler ülkeyi terk etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ve Zelenskiy ile yürüttüğü diplomasi trafiği sonucunda 22 Eylül’de Rusya ile Ukrayna arasında 200 savaş esirinin mübadelesinin yapıldığını bildirdi.
En kapsamlı değişim, Türkiye’nin yürüttüğü diplomasi trafiğiyle gerçekleşti ve değişimler arttı.
Bu kapsamda, Putin’e yakınlığıyla bilinen Ukrayna ana muhalefet partisi lideri Viktor Medvedçuk da Rusya’ya teslim edildi.
Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson’da eylül sonunda Rusya’ya katılım için sözde referandumlar yapıldı. Yasa dışı referandumlara katılanların çoğunluğu ilhak kararına “evet” dedi.
Referandumların hemen ardından 30 Eylül’de Putin, Ukrayna’nın Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerinin Rusya tarafından ilhak edilmesine yönelik anlaşmaları imzaladı. Böylece Rusya, Kırım’dan sonra Ukrayna topraklarının yüzde 15’ini daha yasa dışı ilhak etmiş oldu.
Rusya ile Kırım arasında yer alan köprüdeki kamyonda 8 Ekim’de meydana gelen patlama sonucu 3 kişi hayatını kaybetti ve köprüde büyük hasar meydana geldi. FSB, patlamayla ilgili 8 kişiyi gözaltına aldı.
Putin’in 2018’de resmi açılışını yaptığı ve “Kırım” ismiyle de anılan köprü, Kırım ile kara yolu bağlantısını sağlaması dolayısıyla Rusya için stratejik öneme sahip.
Kırım Köprüsü’ndeki patlamanın ardından Rusya, Ukrayna’daki füze saldırılarını arttırdı. Özellikle ülkenin enerji altyapısını hedef alan Rus ordusunun saldırılarının ardından ülke genelinde elektrik kesintileri başladı.
Rus ordusu tarafından 2022’nin son günü gece başta Kiev olmak üzere Çernigiv, Sumi, Hmelnitski, Donetsk, Zaporijya, Mıkolayiv ve Herson’a hava ve füze saldırıları düzenlendi.
Saldırılarda enerji alt yapıları hasar gördü. Rusya, “kendisine yönelik terör saldırılarında kullanılması planlanan” İHA’ların üretim yerlerini vurduklarını duyurdu. Moskova’da stratejik binaların çatılarına savunma sistemleri yerleştirildiği görüntüleri sosyal medyaya yansıdı.
Ukrayna ordusu da yılbaşında Donetsk bölgesinde Makeyevka yakınlarında Rus birliklerinin geçici konuşlandığı bir noktaya ABD yapımı HIMARS çoklu roketatar sistemiyle saldırdı.
Ukrayna 400 Rus askerini öldürdüklerini öne sürerken, Rusya Savunma Bakanlığı 89 askerin saldırıda öldüğünü açıkladı.
Rusya, buna misilleme olarak Kramatorsk’a yaptıkları saldırıda 600’den fazla Ukrayna askerini öldürdüğünü iddia etti. Ukrayna, iddiayı yalanladı.
Eylülde Ukrayna’daki savaşta 5 bin 937 Rus askerinin öldüğünü duyuran Rusya, bu hususta hala yeni bir bilgi açıklamadı.
Rus yetkililer, savaş boyunca 61 binin üzerinde Ukrayna askerinin öldüğünü ileri sürerken, Ukrayna da ölen Rus askerlerinin sayısının 145 bini geçtiğini iddia ediyor. Ancak her iki taraf da kendi kayıplarına ilişkin net ve yeni bir açıklama yapmadı.
Savaştaki sivil kayıplara ilişkin her iki taraf da net rakam veremiyor.
BM verilerine göre, Ukrayna’dan yaklaşık 8 milyon kişi komşu ve Avrupa ülkelerine geçti.
BM’ye bağlı Uluslararası Göç Örgütüne göre, ülke içerisinde yerinden edilen kişilerin sayısı ise 7,1 milyon.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğine göre ise savaşta 24 Şubat’tan bu yana en az 8 bin 6 sivil yaşamını yitirdi, 13 bin 287 sivil yaralandı.
Kaynak: ensonhaber.com