Türkiye çift paralı bir ekonomiye geçmiş durumunda..
Enflasyonun da hem TL hem de dolarla ölçülmesi gerekir. Enflasyon dolarla ölçüldüğünde görülecektir ki; Türkiye’de zaman zaman deflasyon oluşmaktadır. Enflasyon, halk arasında “pahalılık” olarak anılır. Enflasyon pahalılıksa, deflasyon da ucuzluktur. Çift para sistemi, Türkiye’yi “iki ekonomi” haline getirmiştir. Son yıllarda, geliri dolara endekslenmiş olanların, fiyatları dolara çevirip okuması ile “varlık/asset” (gayrimenkul ve menkul değerler) enflasyonu üst üste binince, toplumun önemli bir kesiminde müthiş bir “zenginleştim duygusu” (wealth effect) ortaya çıktı. Bu da hem küçük-büyük esnafın hem de firmaların fiyatlandırma davranışını değiştirdi. Bu yüzden, enflasyonla mücadelede “yükselt faizi, gerisini düşünme sen” aşaması çoktan geçilmiştir.
Gelişmiş ülkelerle farkımız bu..
Cennet ülkemizde biz kuaföre bile gidemezken; paramız pul olduğu için yabancılar, gelip hem tatil yapıyor hem de bizimle dalga geçiyor.
Amerikalı 27 yaşındaki TikToker Bryn Elise, bir haftalık Türkiye seyahati ve saç kaynağı için 47 bin TL’lik (1.750 dolar) bir para harcarken yaşadığı deneyimden memnun olduğunu ve “buna %100 değdiğini” söyler.
Elise ; “ABD’deki kuaförünün fiyatlarını 120 bin TL’ye (4.450 dolar) yükselttiklerini bildiren bir e-postanın” ardından yeni alternatifler aramaya başladığını açıklar. TikTokker, ilham almak için çeşitli saç fotoğraflarına bakarken Instagram’da beğendiği fotoğrafların çoğunun Türkiye’de yaşayan bir kuaföre ait olduğunu fark eder.
Kuaförle iletişime geçer. Genç kadın, istediği tüm işlemlerin yaklaşık 13.500 TL (500 dolar) olduğunu öğrenince şaşkına döner.. Bunun üzerine çılgın bir karar alan Elise, Türkiye’ye gelmeye karar verir.
Türkiye’de fiyatların bu kadar UCUZ olduğun önce anlayamaz. “İletişim sorunu” olduğunu düşünür. “Türkiye’deki bu düşük fiyatlara” anlam veremez. Hatta kuaförü “yanlış anladığından” ve ona 27 bin TL (1.000 dolar) borcu olduğundan emin olur ve ülkemize gelir.
Çift paralı olan ülkemizde; DOLARIN YÜKSELMESİ işine gelir. Toplamda 3 kere saçlarını yaptırmak için gelen Elise, “Saçlarım bana ilk seferinde yaklaşık 550 dolara, ikinci sefer 500 dolara mal oldu ve son gittiğimde fiyatlar 450 dolara düşmüştü. Bunun nedeni, ABD dolarının şu anda Türk lirası karşısında çok güçlü olması.” Diye dalga geçer..
Türkiye’de bir haftalık bir tatil yapar.. Seyahatin toplam maliyeti 1.750 dolar, ABD’deki kuaföründen aldığı 4.450 dolarlık tekliften 2.700 dolar daha azdır.
Gidiş-dönüş biletleri 21.600 TL (800 dolar) civarında bulduğunu söyleyen kadın, konaklama olarak da Airbnb’de haftada 9.400 TL’ten (350 dolar) daha az bir fiyata İstanbul’da muhteşem daireler olduğunu söyler..
Yemek fiyatlarının da değişebileceğini ama güzel bir restoranda 270 TL’nin (10 dolar) altında bir yemek yenebileceğini TikTok videosunda açıklar.
Birde şunu ekler: “ Aslında her gittiğimde biraz daha ucuzladı.” diyerek seyahatlerinden duyduğu memnuniyeti paylaşır..
Tek para, tek ekonomi olması gereken ülkemizde ; Şahane ülke, ucuz tatil olur.
