Vakıfların kuruluş amaçları insanlığın yaradılışından gelen yardımlaşma duygusunu geliştirmek, birbirlerine destek olmak ve sosyal dayanışmanın sağlanması adına ortaya çıkmıştır. Vakıflar gönüllülük esasıyla kamu yararına çalışan önemli kuruluşlardır ve toplum yararına önemli görevler ifa ederler. Devletin yükünün çok büyük bölümünü üstlenmiş ve akla gelebilecek her türlü sosyal hizmeti gönüllü olarak yapmışlardır. Vakıflar bir yandan kamu hizmetleri yaparken diğer yandan da bir kısım ihtiyaç sahiplerine ekonomik yardımlarda bulunmuşlardır. Kültürümüzün bir parçası olan vakıfların tarihçesi çok eskilere dayanmaktadır. Türk İslam kültürünün hâkim olduğu sınırlarda önemli bir yer tutan vakıflar milli ve manevi ruhun kuvvetli bağının göstergesidir. Osmanlı Devleti’nde ise başta padişahlar olmak üzere birçok varlıklı kişiler ve devlet adamları çeşitli vakıflar kurarak İslam dininin gerektirdiği yardımlaşmayı sağlamışlardır. Ayrıca vakıf hizmetlerinin yaygınlaşmasın sadece şehrin önde gelenlerin katkıları ile değil; aynı sosyal çevrede yaşayan ve duyarlı olan kadın-erkek herkesin meselesi olmuştur. Osmanlı Devleti’nde en çok dikkat çeken ise kurulmuş olan vakıfların çoğuna kadınların öncülük etmiş olmalarıdır. Vakıf kurucularının arasında kadınların da bulunması; kadınların ekonomik hayatta söz sahibi olduklarını göstermektedir. Bursa’da Nilüfer Hatun, Manisa’da Hüsnüşah Sultan, İstanbul’da Mihrişah Valide Sultan ve niceleri. Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’nde bulunan 30.000 vakıf belgesi içinde kadınların kurduğu 2309 vakıf tespit edilmiş, bunlar içinde 1044’nün vakfiyesi mevcut olduğu belirlenmiştir. Ankara Seriye Sicillerine göre; burada kurulan 151 vakıftan 43 tanesi, Edirne’de kurulan vakıfların %20’si kadınlara aittir. “1546 tarihli İstanbul Tahrir defterine göre ise, 2517 vakfın 913’ü kadınlara aittir. Ayrıca İstanbul’da 1930’lu yıllarda mevcut ve tamamı Osmanlı döneminde yapılmış olan 491 çeşmenin 128 tanesi (%28) kadınlar tarafından kurulan vakıflarca inşa edilmiştir. Yardımseverliğin yanı sıra eğitime, kültüre ve bilgilenmeye önem veren kadınlar tarihin çeşitli dönemlerinde okullar, kütüphaneler ve hatta sağlık kuruluşları oluşturmuş ve kesintisiz hizmet verebilmelerini sağlamada etkin rol oynamıştır. Bizler, sahip olduğumuz vakıf medeniyeti mirasını, tarihimizin en önemli iftihar kaynaklarından biri olarak görüyoruz. Bu nedenle, insana yatırım yapan, insanı merkeze alan, insanın mutluluğu ve refahı için vakıf anlayışını daha canlandırılması gerektiğine ve Vakıf Ruhunun, çağın yenilikleriyle buluşturularak yaşatılmasında, Kadınlarımızın öncülük edeceğine inanıyor; Vakıf Haftasını kutluyorum.
