Savaşlar, doğal afetler ve toplumsal krizler gibi birçok olumsuz olayların yaşandığı 2022’de iyi gelişmeler de kaydedildi. Özellikle bilimsel alanda yaşanan ilkler 2022’ye damga vurdu. İşte 2022’yi ilklerin yılı haline getiren 8 unutulmaz olay.
1- NASA bir asteroidin yönünü değiştirdi
Amerikan uzay ajansı, 28 Eylül’de planlı bir şekilde çarptığı bir astroidin rotasını başarılı bir şekilde değiştirdi. Çarpışma, göktaşlarının Dünya’yı tehdit etmesi durumunda yörüngelerinin değiştirilip değiştirilemeyeceğini anlamak için bir test niteliğindeydi. Ve bunun mümkün olduğu kanıtlandı.
2- İnsan kanında mikroplastikler bulundu
Geçen Mart ayında Environment International dergisinde yayımlanan bir araştırma, çalışmaya katılan insanların yüzde 80’inin kan örneklerinde mikroplastikler buldu. Mikroplastikler, 5 mm’den daha kısa olan küçük plastik parçaları ve daha büyük plastik parçalarının toprakta veya denizde parçalanıp çevreyi kirletmesiyle oluşuyorlar. Mikroplastiklerin vücuttaki etkileri bilinmiyor ancak araştırmacılar yeni sonuçların endişe verici olduğunu ve mikroplastiklerin insan hücrelerine zarar verebileceğini söylüyorlar.
3- İlklerin yaşandığı Dünya Kupası
2022 FIFA Erkekler Dünya Kupası, bazı dönüm noktalarıyla tarihe geçecek bir turnuva oldu. Turnuva, Katar gibi Arap veya Müslüman bir ülkenin ev sahipliği yaptığı ilk Dünya Kupasıydı. Aynı zamanda, bir kadın hakemin yönettiği bir karşılaşmanın olduğu ilk Dünya Kupası’ydı.
4- Dünya nüfusu ilk kez 8 milyarı aştı
15 Kasım 2022 tarihinde dünyadaki insan nüfusu 8 milyarı geçti. Bunun bir ilk olduğunu söyleyen Birleşmiş Milletler (BM), “İnsan yaşam süresindeki bu benzeri artış kamu sağlığı, beslenme, kişisel hijyen ve tıp alanlarındaki ilerlemeler sayesinde gerçekleşti. Bazı ülkelerdeki yüksek ve kalıcı doğurganlık oranları da bunda etkiliydi.” dedi.
5- Sıtmaya karşı yüzde 80 etkili bir aşı geliştirildi
Oxford Üniversitesi bilim insanları Eylül ayında “dünyayı değiştirme” potansiyeli olan bir sıtma aşısı geliştirdiklerini duyurdular. Önümüzdeki yıl piyasaya sunulması beklenen yeni aşının deneylerinde ölümcül hastalığa karşı yüzde 80 etkili olduğu bulunmuştu. Sıtma her yıl ortalama 400 bin kişinin ölümüne neden oluyor. Bilim insanları aşının ucuz olduğunu da vurguladı.
6- Olimpiyat tarihinde ilk kez cinsiyet ikiliği olmayan bir sporcu yarıştı
Amerikalı artistik patinajcı Timothy LeDuc, Kış Olimpiyatlarında yarışan ilk cinsiyet ikiliği olmayan kişi olarak kayıtlara geçti. Şubat’ta Pekin’de düzenlenen turnuvada çiftlerde Ashley Cain ile birlikte yedinci oldu. Bir madalya kazanamadı ama dünya çapında önemli bir etki yaptı.
7- James Webb Uzay Teleskobu, “Büyük Patlama’dan (Bing Bang) hemen sonrasını görüntüledi
James Webb teleskobu 2022’de çok sayıda haberle adından söz ettirdi. Bunlardan biri 13 milyar yaşındaki JADES-GS-z13-0 galaksisinin fotoğrafıydı. Büyük Patlama’dan sonraki “çok erken” dönemlere ait bu fotoğraf evrenin bugüne kadar çekilmiş en derin görseli olarak kayıtlara geçti.
8- Çıplak gözle görülebilen ilk bakteri
Bilim insanları Haziran ayında dünyanın en büyük bakterisini keşfetti. Thiomargarita magnifica adlı bakteriyi görmek için bir mikroskoba ihtiyaç yok çünkü yeni keşfedilen organizma insan kirpiğiyle aynı boyda ve aynı biçimde. 1 cm uzunluğunda ve bilinen bir diğer devasa bakterinin 50 katı büyüklüğündeki bakteri, çıplak gözle görülebilen ilk bakteri olma özelliğinde.
Kaynak: sondakika.com, BBC
FOTO: JEAN-MARIE VOLLAND
