Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Vize probleminin halledilmesi konusunda Sergey Lavrov ile çalışıyoruz. Bir noktadan başladık, resmi pasaport ve tır şoförlerine yönelik vize kolaylığı konusunda bir belgeyi Sayın Putin imzaladı.” dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Antalya Belek’te görüştüğü Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile basın toplantısı düzenledi. Çavuşoğlu, Türkiye-Rusya Federasyonu Ortak Stratejik Planlama Grubu Toplantısı’nın 7’incisini düzenlediklerini ve bundan dolayı Lavrov ve heyetini Antalya’da, Türkiye’de ağırlamaktan mutluluk duyduğunu söyledi.
Sergey Lavrov ile her fırsatta bir araya geldiklerini belirten Çavuşoğlu, ikili ilişkileri, bölgesel konuları değerlendirdiklerini kaydetti. Toplantının iki amacı olduğunu belirten Çavuşoğlu, “Tüm ilişkilerimizin tüm konularını birlikte ele almak. Dışişleri bakanlıkları olarak bunların koordinasyonunu gerçekleştirmek. Bu mekanizma esasen Türkiye-Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi Toplantı’sının alt mekanizmasıdır. Dolayısıyla bu toplantıların bir an önce de üst düzey iş birliği konsey toplantısının hazırlıklarını yapmaktır.”
Liderlerin eş başkanlığındaki konsey toplantısın öncesinde birçok ikili mesele ve konuların ele alındığına işaret eden Çavuşoğlu, şöyle konuştu:
“Ticaretten enerjiye kültürden turizme birçok konuyu liderlerimiz ve ilgili bakanlarımız o zirve toplantısında ele alacak. Biz de bugün bu toplantıda bunların hazırlığını yaptık. Arkadaşlarımız o güne kadar birlikte çalışacaklar. Ruhsar Pekcan Hanımefendi, Ticaret Bakanımız, bugün Karma Ekonomi Komisyonun eş başkanlığına getirildi. Kendisi de bu zirveden önce Moskova’ya giderek muhataplarıyla görüşecek ve tüm hazırlıkları o düzeyde yapacak. Biz Rusya ile ikili ilişkilerimizin her geçen gün gelişmesinden mutluyuz. Ekonomik ilişkilerden kültüre kadar her alanda ilişkilerimiz daha iyiye gidiyor. Çok önemli projeleri hayata geçiriyoruz.”
“Putin, vize kolaylığı konusunda bir belgeyi imzaladı”
Rusya’dan Türkiye’ye gelen turist sayısında artış görmekten mutluluk duyduklarını, bugünkü ortak stratejik planlama grubu toplantısında vize konularını görüştüklerini belirten Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Vize probleminin halledilmesi konusunda liderlerimizin ortaya koyduğu irade çerçevesinde Sergey Lavrov ile çalışıyoruz. Bir noktadan başladık. Resmi pasaport ve tır şoförlerine yönelik vize kolaylığı konusunda bir belgeyi Sayın Putin imzaladı. Bunun uygulamasıyla ilgili çalışmaları sürdürüyoruz. Beklentimiz vatandaşlarımıza vizenin tamamen kalkması. Bunun için ne yapabiliriz, hangi adımları atabiliriz bunları değerlendirdik ve bu konuda birlikte çalışmaya devam edeceğiz.”
2019-2020 yıllarını kapsayan istişareler planını imzaladıklarını da belirten Çavuşoğlu, “Rusya ile sadece ikili ilişkilerimizi geliştirmiyoruz, bölgesel konulardaki iş birliğimizi de güçlendiriyoruz. Sadece Suriye ve belirli ülkeler kapsamında değil, Balkanlar, Orta Asya dahil birçok alanda Rusya ile istişareler yapıyoruz.” dedi.
“Suriye’nin sınır, toprak bütünlüğü tehdit altındadır”
Bakan Çavuşoğlu, ABD’nin iş birliği yaptığı terör örgütlerine çok silah verdiğini ifade etti.
ABD’li yetkililerin daha önce “silahları geri alacaklarını” söylemelerine rağmen şimdi “tamamını alamayacakları” yönünde açıklamalar yaptığını aktaran Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Bazılarının kullanıldığını ve geri alınamayacak durumda olduğunu söylüyorlar ama gerçek şu ki YPG, PKK, bu silahların önemli bir kısmını satmış. Bazıları da Türkiye’de yakalanıyor. PKK, YPG bu bölgede olduğu sürece Rusya’nın, Türkiye’nin, komşu ülkelerin en önemlisi de Suriye’nin güvenlik içinde olduğunu söyleyemeyiz. Biz Türkiye olarak bunu düşünüyoruz. Suriye’nin sınır, toprak bütünlüğü tehdit altındadır çünkü bunların amacı bellidir, Suriye’yi bölmektir. Maalesef koalisyon da bunları cesaretlendirmiştir. Amerika’nın çekilme kararından sonra ne yapılır, güvenli bölge nasıl olur, buralarda nasıl çalışacağız. Tabii ki bu kararı almak… ABD ile bu konuları görüşüyoruz, değerlendiriyoruz.”
Aynı zamanda Rus ortaklarıyla da bu işi koordine ettiklerini vurgulayan Çavuşoğlu, “Son gerçekleştirdiğimiz toplantılar buna yöneliktir. Askerlerimiz, istihbaratımız, Dışişleri Bakanlıklarımız birlikte çalışıyoruz. Türkiye ve Rusya’nın Suriye’nin toprak ve sınır bütünlüğüne bağılılığı ortadadır.” diye konuştu.
Bakan Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“Tüm açıklamalarımızda bunu vurguluyoruz. Amerika’nın bugün çekilme kararından sonra bir stratejisinin, eylem planının olmadığını görüyoruz. Amerika’dan bu konuda da çelişkili farklı açıklamalar, adımlar geliyor. Biz bu süreci birlikte koordine etmek durumundayız ve buralardaki boşluğu özellikle terör örgütleri değerlendirmemeli. Hassas olduğumuz konu bu. Bizim kendi güvenliğimiz için de Suriye’nin güvenliği için de önemli.”
BM raportörü Callamard’ın çağrısı
Kaşıkçı cinayetinin ve bu cinayeti işleyenlerin açık, şeffaf yargılanması talebi olduğunu belirten Çavuşoğlu, şöyle konuştu:
“Bizim tarafımızda her şey şeffaftır. Başından beri yargı süreciyle ilgili bilgileri başta BM olmak üzere ilgi duyan tüm ülkelerle de paylaştık. Dolayısıyla bizim açımızdan bir problem yok. Hatta tüm bu bilgi belgeleri Suudi Arabistan tarafıyla da paylaştık. Suudi Arabistan’ın Başsavcısı Türkiye’ye geldiğinde bu bilgi paylaşımını yaptık, iş birliğimizi gösterdik. Ama Suudi Arabistan tarafından bize hiçbir bilgi verilmedi. Oradaki yargılama süreciyle ilgili bizim hiçbir fikrimiz yok, uluslararası camianın da bir bilgisi yok. Dolayısıyla BM raportörü Callamard’ın böyle bir açıklama yapması yerindedir ve doğrudur. Çünkü oradaki yargılama süreciyle ilgili herkesin bilgi sahibi olması gerekiyor.”
“Kesinlikle böyle bir kararı, böyle bir imzayı tanımıyoruz”
Bundan dolayı 2019’u çok iyi şekilde değerlendireceklerine inandığını belirten Çavuşoğlu, “(Rusya) 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefimiz var. Geçtiğimiz yıl ticaret hacmimizin yüzde 14 artması iyiye doğru gittiğimizin göstergesidir.” dedi.
Bir gazetecinin, “Golan Tepelerine ilişkin alınan bir karar var. Netanyahu’ya seçim öncesi ödül olarak değerlendiriliyor. Bu kanaati paylaşıyor musunuz? Bu Ortadoğu’ya nasıl bir etki oluşturur?” sorusuna Çavuşoğlu, şöyle yanıt verdi:
“Trump bu belgeyi imzaladıktan 5 dakika sonra ilk tepkimizi gösterdik. Kesinlikle böyle bir kararı, böyle bir imzayı tanımıyoruz. Çünkü uluslararası hukuka aykırıdır. Birleşmiş Milletler kararlarına aykırıdır. Buralar Suriye’nin topraklarıdır. Bir devlet ‘ben istedim böyle olacak’ dediği zaman o kararlar uluslararası alanda meşru olacak diye bir kaide yoktur. Burada uluslararası hukuk geçerlidir. Seçim öncesi Netanyahu’ya destek vermek için bu karar alındı. Burada oldu bittilerle bölgenin maalesef istikrarını olumsuz yönde etkiliyorlar. Gerek büyük elçiliğin Kudüs’e taşınması, gerekse son aldıkları karar, bölgenin huzuruna, istikrarına katkı sağlamıyor, tam tersi bölgede huzursuzluk kaos oluşturuyor. Böyle bir kararı, belgeyi tanımamız söz konusu değildir. Türkiye olarak buna karşıyız.”
“Niye alacağım bir ürünü üçüncü ülkeye vereyim?”
Bir gazetecinin ABD Senatosuna, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri aldığı gerekçesiyle Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının transferlerinin durdurulmasını öngören yasa tasarısı sunulmasını hatırlatarak, “Türkiye nasıl bir yol izleyecek? Aynı zamanda S-400’lerin üçüncü bir ülkeye satılması gibi bir iddia dolaşıyor. Türkiye bu konuda nasıl yaklaşıyor?’ sorusu üzerine Çavuşoğlu, şöyle konuştu:
“Biz Rusya ile bir anlaşma yaptık. Türkiye’nin hava savunma sistemine ihtiyacı vardı. Birçok ülkeyle bu konuda temasa geçti, müzakereler yaptı. Bazı ülkeler vermek istemedi, veremedi ya da senatosundan, kongresinden onay alamadı. Rusya ile oturduk, konuştuk, anlaştık. Bir anlaşma imzaladık. Bu anlaşma geçerlidir. Şimdi teslimat ne zaman olacak ve neler yapabiliriz? Beklentiler ne? Bunları konuşuyoruz. Artık anlaşma bitmiştir. Bu anlaşma esasen bu CAATSA kararından önce imzalanmış bir anlaşmadır. Prensip olarak iki ülke arasındaki anlaşmaya üçüncü bir ülkenin karşı çıkması ve başka bir karar alması uluslararası hukuka aykırıdır. ‘Ben böyle istiyorum böyle olacak’ zihniyetinin geçerli olmadığını tüm dünyanın görmesi lazım. Bu anlaşmaya bağlıyız, üçüncü ülkeye satma gibi bir şey yok. Kendi ihtiyacımız için alıyoruz. Çünkü Türkiye’nin hava savunma sistemine ihtiyacımız var. Rusya üçüncü bir ülkeye istediği zaman satabilir, onlarla müzakere edebilir. Niye alacağım bir ürünü üçüncü bir ülkeye vereyim? F-35 Türkiye’nin ortaklarından birisidir. Bazı parçaları Türkiye’de üretiliyor. Türkiye yükümlülüklerini yerine getirmiştir. Çok taraflı bir projedir. Burada da hukuk vardır. Tam sürecin ortasında ‘ben istemiyorum.’ Zaten Amerika’dan da çelişkili ifadeler geliyor. Savunma Bakan Vekili başka bir şey söylüyor, kongreden birileri başka şey söylüyor. Trump’ın Cumhurbaşkanımıza söyledikleri açık net ortada. Resmi kayıtlarda var. Bu karmaşada herkes farklı şey söylüyor Amerika tarafından. Bir gerçek var ki Türkiye Cumhuriyeti S-400 için Rusya ile bir anlaşma imzalamıştır, bu anlaşma geçerlidir. Şimdi bu S-400’lerin Türkiye’ye teslim sürecini konuşuyor. Bunun için çalışıyoruz.”
