TÜBİTAK ve Boren mühendisleri sodyum borhidrürlü yakıt piliyle elektrikli otomobilin menzilini 300 kilometreden 450 kilometreye çıkarmayı başardı. Pilin yerli İHA’larda da kullanılması hedefleniyor.
Otomotiv dizel araçların üretimini durdururken, elektrikli araçlar yollara çıkıyor. Elektrikli araçların önündeki en büyük engel ise menzili. Bu alanda çalışmalar yürüten TÜBİTAK ve Boren sodyum borhidrürlü yakıt piliyle elektrikli otomobilin menzilini 300 kilometreden 450 kilometreye çıkardı. Nevşehir’de düzenlenen Uluslararası Bor Sempozyumu’nda konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, borun depolama özelliğini kullanarak elektrikli araçların ve İHA’ların menzilini uzatacak teknolojiler üzerinde çalıştıklarını belirterek “Bor tek başına bir yakıt türü değil. Ancak hidrojenle birleştirdiğinizde yakıtı depolama imkanına sahip oluyorsunuz. Bir başka deyişle elektrikli araçların menzili, İHA’ların uçuş süreleri bor sayesinde uzayacak. Boren ve TÜBİTAK ortak çalışmalarını devam ettiriyor. Belirli bir aşamaya geldik. Yapılan ilk pilot ürünler olumlu netice verdi. Bundan sonraki çalışmalar biraz daha ticarileşmesine dönük olacak. Ayrıca bir yerli firmamız bor hidrürlü ürün üzerinde çalışıyor. Yerli otomobile entegre etmeye çalışıyor. Bu vesileyle yerli ve yabancı tüm yatırımcıları bora ve ürünlerimize yatırım yapmaya davet ediyorum” diye konuştu.
ZIRHLI ARAÇ İÇİN BOR FORMÜLÜ
Bir diğer çalışmalarının savunma sanayinde bor karbür üretimi olduğunu dile getiren Dönmez şu bilgileri verdi: “Zırhlı araçların mukavemetinin artırılması yönünde Bor ciddi bir performans artırıcı ürün olarak karşımıza çıkıyor. Eti Maden görüşmelerini devam ettiriyor. Türkiye’de bir üretim tesisi planlanıyor. Bu sene içerisinde temeller atılmış olacak ve iki sene zarfında üretime geçmiş olacak. Sadece Türkiye’deki millî savunma sanayimiz açısından değil, yurt dışına da ihraç kabiliyeti ve kapasitesi olan bir ürün. Bununla ilgili görüşmelerde de en son noktaya geldik.” Bugüne kadar bordan balistik zırh plakaları, yanmaz çadır ve yanmaz elyafa kadar birçok ürün elde ettiklerini belirten Bakan Dönmez, “Bor, mukavemet artırıcı ve alev geciktirici özelliklerinden tutun da kanser önleyici ve enerji taşıyıcı-depolayıcı özellikleriyle 250’den fazla alanda kullanılıyor” ifadesini kullandı.
Öte yandan Dönmez TÜBİTAK tarafından üretilen Türkiye’nin ilk bor ve elektrikle çalışan otomobili ‘Boren’i inceleyerek bilgi aldı. Daha sonra direksiyon başına geçen Bakan Dönmez ‘Boren’ ile test sürüsü yaptı.
TÜRKİYE, BORUN MERKEZİ
Türkiye 1,7 milyar dolarlık büyüklüğe sahip dünya bor pazarının yüzde 59’una sahip. Bor rezervlerinin \%73’ünün de Türkiye’de olduğunu belirten Bakan Dönmez, “5,6 milyon tonluk bor üretiminin yarısını tek başına yapıyoruz. Millî Maden Politikası doğrultusunda boru işlenmiş uç ürün hâline getirip ülkemizin ve dünyanın yarınında daha belirleyici bir konuma getirmek istiyoruz” dedi.
110 ÜLKEYE 1 MİLYAR DOLAR İHRACAT
Geçtiğimiz yıl bir milyar doların üzerinde bor ihrat ettiklerini ifade eden Dönmez “Boru işleyerek dünya pazarına sunmaya başladık. Bugün itibarıyla 110 ülkeye bor ihraç ediyoruz. Bunlara ilaveten yurt dışına ise dokuz bin tonun üzerinde borlu gübre Etidot-67 ihraç ettik. Hindistan’dan Amerika’ya, Çin’den Brezilya’ya kadar geniş bir coğrafyadaki tarım sektörüne borlu gübremiz hayat verdi” açıklamasını yaptı.
BORDAN SIVI TEMİZLİK ÜRÜNÜ
Bakan Dönmez, yoğun talep üzerine birkaç ay içerisinde 10 bin tonun üzerinde Boron temizlik ürünü üretildiğini belirterek “Temizlik ürünümüzün dışında tarımda bor kullanımımız da gün geçtikçe artıyor. 2018 yılında tarımda toplam 4 bin tonun üzerinde rafine bor ürünleri kullanıldı. Verimde yüzde 20 artış olduğunu gözlemledik. Yıl sonuna kadar mutfakta temizlik ürünleri ve yer temizleyici ürünlerinin de içinde olduğu sıvı temizlik ürünlerinin AR-GE’si bitmiş olacak” dedi.
İHA
