Osmanlı’nın ilk çarşılarından olan Bursa’nın Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesi, 7 asırlık tarihiyle kentin en hareketli ticaret merkezi konumunda bulunuyor.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne 2014 yılında alınan “Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu” miras alanı, Orhangazi Külliyesi ve çevresini kapsayan Hanlar Bölgesi, Hüdavendigar (I. Murad), Yıldırım (I. Bayezid), Yeşil (I. Mehmed) ve Muradiye (II. Murad) külliyeleri ile tarihi Osmanlı köyü Cumalıkızık Mahallesi olmak üzere 6 bileşenden oluşuyor. Bu bileşenler içinde yer alan Hanlar Bölgesi, tarih boyunca önemli bir ticaret kenti niteliğindeki Bursa’da perakende ticaretin merkezi olma konumunu koruyor.
Hanlar Bölgesi, tarihi Ulu Cami çevresinde Bursa’nın fethinin ardından peyderpey yapılan 16 han, arasta, bedesten, pazar yerleri ve iç içe geçmiş çarşıları kapsıyor.
İrili ufaklı 4 bin iş yerinin yer aldığı bölge, özellikle Dünya Mirası Listesi’ne girmesinin ardından yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı haline geldi. İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth tarafından ziyaret edilen Kozahan’ın da bulunduğu Hanlar Bölgesi’ne gelenler, Bursa’ya özgü hediyelikler ile ipek ürünlere ilgi gösteriyor.
Orhan Bey tarafından kuruldu
Bursa Tarihi Çarşı ve Hanlar Birliği Başkanı Muhsin Özyıldırım, bölgenin Osmanlı devletinin ilk kurulan, en büyük ve en eski çarşısı olduğunu söyledi.
Kentin 1326’da Orhan Gazi tarafından fethedildiğini hatırlatan Özyıldırım, onun hisardan ibaret küçük bir kasaba olan Bursa’nın büyümesi düşüncesiyle ilk harcı Hanlar Bölgesi’ne attığını ifade etti.
Orhan Gazi’nin ilk yaptırdığı binalardan Emir Han, Orhangazi Camisi ve Orhangazi Hamamı’nın ayakta kaldığını aktaran Özyıldırım, “Orhan Gazi’nin kurduğu, 1338-1339’da yaptırılan külliyenin içinde bir medresenin olduğunu biliyoruz. İmarethanenin olduğu yerde şu anda tarihi Büyükşehir Belediyesi binası var.” dedi.
Özyıldırım, daha sonra gelen padişahların da Hanlar Bölgesi’ne yeni binalar kazandırdığını anlattı.
Murad Hüdavendigar’ın Kapan Han ile Nalıncılar Hamamı’nı, Yıldırım Bayezid’in Bedesten ile Ulu Cami’yi yaptırdığını dile getiren Özyıldırım, “Diğer padişahlar da muhtelif han ve arastalar yaptırıyorlar. Çarşı bölgesi; hanların, arastaların, bedestenlerin ve pazar yerinin buluşmasıyla bugün 450 bin metrekarelik geniş bir alanı kapsıyor. Bursa Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesi, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne girmeyi başarmış harika bir tarihi ve kültürel miras.” diye konuştu.
“Bu bölge ticaretin kalbinin attığı yer”
Özyıldırım, bölgenin eskiden olduğu gibi bugün de hala canlılığını koruduğunu ve işlevini devam ettirdiğini belirtti.
Türkiye’nin kültürel miras bakımından zenginliğine dikkati çeken Özyıldırım, şunları kaydetti:
“Çarşılarımız hala ticaretini dolu dolu yapıyor. Dünya Kültürel Miras Listesi’ne girebilmenin de ayrı bir kıymeti var. Biz bu çarşı bölgesinin mensuplarıyız. Bölge 16’sı han, diğerleri çarşı, arasta, bedesten ve hatta çarşılı köprü olan Irgandı’dan oluşuyor. Bu bölge topyekun ticaretin kalbinin attığı yer. Geçmişte burada toptan üretim varken şu anda toptan üretim azaldı, perakende bütün hızıyla devam ediyor.”
Özyıldırım, Bursa Tarihi Çarşı ve Hanlar Birliğinin, bölgedeki irili ufaklı 42 han, arasta ve bedestenin yöneticileri tarafından kurulduğunu sözlerine ekledi.
